بیماری آتشک خربزه

این بیماری یکی از بیماری های مهم خانواده کدوییان می باشد. که به ویژه در کشت گلخانه ای و زیر پلاستیک به دلیل مهیا بودن شرایط محیطی مطلوب مانند: رطوبت بالا، خیس بودن سطح برگ ها و پمای بسن ۱۶ تا ۲۲ درجه سانتی گراد گسترش زیادی دارد. و هر ساله خسارات زیادی به این محصول وارد می کند.

عامل بیماری آتشک خربزه

عامل بیماری قارچی ست که توسط آب باران یا آب آبیاری پخش می شود. آبیاری بارانی که تا اوایل صبح، زمانی که گسترش اسپورانژیوم حداکثر است، اعمال می شود و یک حمله قوی رخ می دهد.
انتقال قارچ از یک سال به سال دیگر توسط اسپور های مقاوم موجود در بقایای گیاهی تضمین می شود، اما آلودگی های سال های بعد نیز می تواند ناشی از اسپور هایی باشد که توسط باد از مناطق زمستانی آورده شده و در آنجا روی شاخه های خشک زنده می مانند.

علایم و خسارت بیماری ‌آتشک خربزه

این بیماری در اغلب موارد برگ ها را آلوده می‌کند و باعث کاهش شدید فتوسنتز می شود. کاهش فتوسنتز در مراحل ابتدایی رشد گیاه منجر به کوتولگی و کاهش عملکرد می شود. این بیماری از برگ های مسن در بخش های پایینی گیاه شروع می شود و با افزایش آلودگی، به بخشهای بالایی گسترش پیدا میکند.

در شرایط محیطی مناسب، بیماری به سرعت روی برگ ها پیشرفت کرده و باعث ریزش برگ و نابودی مزرعه میشود. علائم ابتدایی بیماری، ظهور لکه هایی در سطح بالایی برگ های مسن است. با پیشرفت بیماری، به تدریج لکه ها روی برگهای جوانتر نیز مشاهده می شوند. این لکه ها ابتدا سبز کمرنگ می باشند. سپس زرد و در نهایت قهوه ای می شوند.

با پیشرفت بیماری آتشک خربزه، تعداد و اندازه ی لکه ها بیشتر شده و به یکدیگر می پیوندند. در آلودگی های شدید در عرض چند روز تمام برگ ها سوخته و پیچ خورده شده. که با از بین رفتن برگ ها، میوه ها در معرض نور مستقیم خورشید قرار گرفته و آفتاب سوخته می شوند. همچنین، میوه های آلوده اغلب کوچک و بدشکل بوده، آفتاب سوخته و بازارپسند نیستند.

به علت خشک شدن لکه ها بر روی برگ ها، برگ ها خشک شده و بوته منظره سوختگی به خود می گیرد. برای همین به این بیماری آتشک می گویند.

کنترل آتشک خربزه

• کاهش رطوبت در تاج گیاه
• اجتناب از تغیر تاریخ کشت گیاه
• استفاده از انواع مقاوم به بیماری
• استفاده از قارچ کش های موثر
• بقایای گیاهان مورد حمله سوزانده شود یا در عمق دفن شوند
• آبیاری ردیفی جهت جلوگیری از پخش اسپورها در مزرعه
• تهویه خوب و کاهش رطوبت مزرعه

همچنین کاشت ارقام مقاوم یک ابزار مهم در کنترل بیماری است و باید در صورت امکان از آن استفاده کرد. ارقامی مقاوم در برابر این بیماری برای خیار و طالبی و به میزان کمتر برای کدو و کدو تنبل توسعه یافته است. اگرچه این بیماری در ارقام مقاوم نیز شدید بوده است، اما این ارقام نسبت به ارقام حساس دیرتر مبتلا می شوند.

مبارزه شیمیایی

کنترل شیمیایی توصیه می شود زیرا بیماری آتشک یک بیماری تهاجمی و مخرب است و کنترل رضایت بخش بدون استفاده از قارچ کش ها بعید نیست. باید از محصولات مقاومتی و سیستمسک استفاده شود. قارچ کش ها زمانی موثرتر هستند که قبل از عفونت استفاده شوند و مجددا در فواصل 5 تا 7 روز استفاده شوند. قارچ کش های محافظ مانند کلروتالونیل و مانکوزب باید به عنوان شریک مخلوط کننده استفاده شوند.
کنترل شیمیایی به دلیل هزینه های بالای ناشی از قارچ کش ها و کاربرد آن ها همیشه امکان پذیر نیست. علاوه بر این، وجود جمعیت های بیماری زا مقاوم در برابر قارچ کش های معمول، ماندگاری طولانی مدت کنترل شیمیایی را محدود می کند.

کنترل بیولوژیکی

اگرچه بسیاری از محصولات کنترل بیولوژیکی به دلیل توانایی آن ها در کنترل این بیماری مورد ارزیابی قرار گرفته اند، اما هیچکدام موثر نبوده و استفاده از آن ها توصیه نمی شود.