چرا آبیاری ذرت مهم است؟

آب و آبیاری دو کلمه مهمی هستند که برای بهبود عملکرد ذرت مورد توجه کشاورزان عزیز است. بدون آب نه ذرت و نه کشت دیگری نمی توانید داشته باشید.

از آنجاییکه ذرت گیاهی است بسیار حساس به کم آبی و در مناطق گرم نیز تولید می شود، لذا میزان تبخیر و تعرق گیاه بخصوص در مراحل حساس رشدی بسیار بالا است.

به همین دلیل باید برای رسیدن به عملکرد مطلوب با توجه به تبخیر و تعرق ذرت برای آبیاری برنامه ریزی داشته باشید. برنامه ریزی برای آبیاری بستگی به چند فاکتور دارد که در ادامه بررسی خواهیم کرد.

آبیاری ذرت

نیاز آبی محصول ذرت بسته به شرایط آب و هوایی، نوع خاک ، نرخ تبخیر و تعرق، منابع آبی موجود و نوع روش آبیاری ذرت از ۲_۱۵ بار متفاوت است. مطالعات علمی نشان می دهد میزان آب مورد نیاز ذرت در کشت اول در حدود ۸ هزار لیتر در هکتار است. که در مناطق گرم و خشک کشور به ۹_۱۰ هزار لیتر در هکتار هم می‌رسد.

آب مورد نیاز ذرت در کشت دوم نیز ۶۵۰۰ لیتر عنوان شده است.

این محصول نسبت به آب بسیار حساس بوده و اگر هر یک از مراحل رشد به ویژه مرحله ی بزرگ شدن شاخ و برگ ها و گل دهی و دانه بستن دچار تنش آبی شود ؛ بر کیفیت محصول نهایی تاثیر منفی خواهد گذاشت.

فاکتورهای مهم در آبیاری ذرت

مسئله ای که هر کشاورز ذرت کار برای آبیاری ذرت با آن مواجه می شود این است که چه مقدار آب و کی مصرف کند. برای رسیدن به پاسخ اصولی باید چند فاکتور مهم را مدنظر قرار دهید.

شرایط اقلیمی منطقه

به هیچ وجه نقش اقلیم منطقه (دما، رطوبت، بارندگی و …) را در کشت ذرت دست کم نگیرید. در واقع کشاورز عزیز ذرت کار باید با دانستن نقش مهم اقلیم و شرایط رشدی ذرت بتواند مدیریت بهتری برای آبیاری مزرعه خود داشته باشد. از آنجاییکه در مناطق کشت ذرت دما هوا بالا است، قطعا بر شرایط آبیاری و نیاز آبی ذرت هم اثرگذار است.

هر چه دما هوا بالاتر و رطوبت منطقه نیز کم تر باشد میزان تبخیر و تعرق زیادتر بوده و در نتیجه اگر گیاه با تنش خشکی مواجه شود قطعا اثر منفی بر عملکرد ذرت خواهد داشت.

برای رسیدن به اینکه چه دور آبیاری برای مزرعه ذرت خودتان داشته باشید، باید بر اساس اطلاعات هواشناسی جهاد کشاورزی هر منطقه، اطلاعات زمان و میزان بارندگی و تغییرات آب و هوایی را داشته باشید و بر اساس آن فواصل آبیاری مزرعه ذرت را تنظیم کنید.

بسته به شرایط منطقه از زمان کاشت تا استقرار کامل بوته های ذرت آبیاری هر ۴ روز یکبار بوده و بعد از آن تا ظهور تاسل دور آبیاری به ۵ تا ۷ روز یکبار می رسد (بسته به دما ممکن است کم تر هم باشد).

از ظهور تاسل تا مراحل نهایی رشد نیز به دلیل افزایش دما در مناطق ذرت کاری هر ۵ تا ۶ روز یکبار باید آبیاری ذرت انجام شود. البته تاکید می کنیم که بسته به شرایط آب و هوایی منطقه دور آبیاری متفاوت است و برای همه مناطق یکسان نیست.

بافت خاک

در بحث آبیاری توجه به خاک مزرعه ذرت اهمیت ویژه ای دارد از این نظر که به دلیل تفاوت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک ها در مزارع، میزان آبی که باید مصرف شود، همیشه یکسان نیست.

توجه کنید که هر چه خاک سبک تر باشد زودتر خشک شده و آب کمتری نیز در خود نگه می دارد پس نیاز به آبیاری بیش تر است. در خاک هایی که دارای بافت شنی هستند به دلیل سبک بودن بافت خاک، فواصل آبیاری برای ذرت کوتاه تر است اما در خاک های رسی فاصله آبیاری ها باید بیش تر باشد.   

مرحله رشدی

از مهم ترین فاکتورهای فیزیولوژیک که در هر مرحله رشدی بر میزان آبیاری ذرت اثرگذار است، تبخیر و تعرق (Evapotranspiration) است که بسته به اقلیم تغییر می کند و در بحث تعیین نیاز آبی نیز یک عامل کلیدی است.

کشاورزان عزیز می دانند که نیاز آبی ذرت در همه مراحل رشدی یکسان نیست و نباید بیش از نیاز یا کم تر از نیاز به مزرعه ذرت خود آب بدهند. از زمان کشت ذرت تا قبل از برداشت باید به نیاز آبی ذرت در هر مرحله رشدی دقت کنید.

با بزرگ شدن گیاهان فواصل آبیاری ذرت طولانی تر شده و میزان آب مصرفی کم تر می شود زیرا زیاد شدن رشد شاخه و برگ باعث سایه اندازی روی خاک شده و میزان تبخیر از سطح خاک کم تر می شود و نیاز به آبیاری کاهش می یابد. پس دقت کنید که دور آبیاری ذرت و میزان آب مصرفی در هر مرحله رشدی بخصوص در مراحل نهایی کاملا مدیریت شود.

شما می توانید انواع بذر ذرت را در مجموعه شبکه آفتاب تهیه کنید.

تراکم کشت

یکی از فاکتورهای مهم در بررسی آبیاری ذرت، تعداد گیاه در مترمربع یا تراکم کشت است. البته بسته به نوع ذرت تراکم فرق دارد بطوریکه در ذرت علوفه ای تراکم کشت بیش تر از ذرت دانه ای است.

هر چه تراکم کشت ذرت بیش تر باشد به دلیل رقابت بوته ها بر سر آب و مواد غذایی و رشد بیش تر بیومس (حجم رشدی بوته)، نیاز آبی در هکتار بیش تر است. اگر مدیریت آبیاری در تراکم های بالا انجام نشود قطعا بسیاری از بوته ها را به دلیل تنش کم آبی از دست می دهید.  

جدول متوسط مصرف آب ذرت (ETc*) بر اساس مرحله رشد برای ذرت 113 روزه: